روایات «سبع سنین» در فرزندپروری، گونه‏ها و تحلیل درونی آنها

در متون دینی برای تربیت کودک - که از مهم ترین مسائل اسلام است، مطالبی وجود دارد که بخشی از آنها روایات سبع سنین است. بر پایه این روایات برای تربیت سه دوره مشخص شده است. این پژوهش در پی آن است که مشخص سازد چندگونه نقل در این باره وجود دارد و مراد هر کدام از این دوره‏ها چیست. روش بررسی، توصیفی و تحلیل محتوا است. این پژوهش چند یافته دارد: 1) این موضوع دست کم پنج نقل دارد که تفاوت‏هایی با هم دارند؛ 2) بر اساس ملاک اعتبار سندی و اعتبار منبع، نقل مشهور «الولد سید» ضعیف است؛ 3) جمع بین کلیدواژه‏های یک دوره با رویکرد ایجابی است، «مرکز معنا»، و استفاده از کلیدواژه‏های دو دوره دیگر با رویکرد سلبی «مرزهای معنا» را مشخص می‏سازند. بر این اساس، دوره نخست دوره بازی است، نه آموزش قرآن و ادب، و نه آموزش قوانین؛ دوره دوم دوره آموزش قرآن و آداب است، نه دوره بازی کردن یا آموختن قانون و پذیرش مسئولیت؛ و بالاخره دوره سوم دوره الزام به قانون و پذیرش مسئولیت است، نه بازی یا آموزش.